Hướng nghiệp cho học sinh THPT
Việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT giúp các em có định hướng phát triển rõ ràng và tin tưởng sự chọn lựa của bản thân, cũng như có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường việc làm. Qua đó, các em sẽ hạn chế tối đa cơ hội việc làm sai ngành và thất nghiệp khi lựa chọn những nghề không cần thiết. Đồng thời, khi đã quyết định lựa chọn nghề học mình yêu thích, các em sẽ chủ động khám phá và hiểu biết thêm ngành mình muốn.
Khi lựa chọn ngành nghề, học sinh cần có thêm 1 số yếu tố quan trọng sau:
- Sở thích, đam mê.
- Tính cách.
- Năng lực.
- Nhu cầu xã hội.
Giai Đoạn năm 2015, VAS triển khai chương trình Tư vấn Hướng nghiệp xuyên suốt đến học sinh lớp 8-12 để giúp các em khám phá bản thân, lựa chọn đúng nghề theo sở thích và năng lực cá nhân thông qua các bước:
Thầy cô và phụ huynh giúp định hướng cho học sinh phát triển bản thân mình
Việc định hướng để học sinh thpt đặc biệt quan trọng chính vì thế gì thế gia đình và nhà trường phải cho học sinh nắm rõ bản thân mình, hiểu mình thích lĩnh vực nào, có khả năng thuộc nhóm công việc gì, nên theo đuổi nghề nghiệp gì và làm ai trong tương lai. Việc biết rõ bản thân giúp các em có nghị lực vượt lên trên những định kiến sai lầm của xã hội và có cơ sở chứ không phải lựa chọn theo số đông, theo mong muốn của nhiều người khác vì không phải khuynh hướng nào cũng hợp với mỗi học sinh.
VAS có nhiều hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh THPT
Bên cạnh đó, việc biết về chính mình giúp từng em có sự tự tin ở bản thân và xây dựng lộ trình, kế hoạch học thích hợp. Gia đình và nhà trường không nên áp đặt hoặc có những lời nhận xét với tính chất phỏng đoán làm hoang mang tâm lý của mỗi em, thay vào đó phải tỏ ra sự đồng hành, khuyến khích, hỗ trợ, có thái độ sẵn sàng chia sẻ và cho từng em thấy ý nghĩa của việc biết về bản thân mình.
Một số em có ý định theo những ngành nghề mới và thấy được đây là xu thế mới nhất hiện nay. Nhiều em nghĩ mình không nên học cao hoặc không phải vô đại học cũng sẽ hoàn thành được và xuất sắc công việc này. Khi ấy, gia đình (hoặc Thầy/Cô) không nên phản đối ngay mà cần đưa ra sự tư vấn mang tính chất định hướng rõ ràng với những thông tin giúp cho em thấy hợp lý và có hứng thú học hơn nữa.
Xác định thế mạnh và sở thích của trẻ
Thế mạnh và sở thích là hai yếu tố quan trọng đồng hành với nhau khi chọn ngành, chọn nghề. Việc xác định được thế mạnh và sở thích sẽ giúp các bạn học sinh THPT lựa chọn những ngành nghề đem lại hiệu quả, phát huy tốt thế mạnh. Theo tôi, việc chọn ngành và chọn nghề cần đáp ứng liền mạch được hai tiêu chí này.
Biết được bản thân mình thích gì sẽ giúp học sinh định hướng chính xác về nghề nghiệp sau này
Chẳng hạn, khi học sinh có nguyện vọng làm bác sĩ và đặt quyết tâm chọn Đại học Y Dược thì các bạn bắt buộc sẽ đăng ký vào ngành Y Đa khoa với kết quả đỗ Đại học gần như tuyệt đối. Tuy nhiên, nếu biết rằng năng lực của bản thân không lên được ngưỡng đó thì học sinh nên chọn những ngành cũng trực thuộc Đại học Y Dược với số điểm thấp hơn nữa như Điều dưỡng, Răng Hàm Mặt, Kỹ thuật phục hồi chức năng,… Như vậy, trẻ sẽ vừa được làm việc trong ngành Y tế, vừa có nghề nghiệp thích hợp với sức khỏe.
Để dễ dàng phân biệt được liền lúc giữa hai yếu tố trên, các học sinh nên thực hiện những bài kiểm tra tính cách sau như MBTI, Holland Codes, Big Five (OCEAN) , Enneagram,.. Đây là những bài kiểm tra được xây dựng và thực hiện từ các nhà Tâm lý học, Xã hội học và đã có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực khoa học giáo dục. Lời khuyên là bạn hãy làm nhiều bài test khác nhau để có đánh giá chung. Tuy nhiên, học sinh vẫn nên lưu ý là không cần tin tưởng hoàn toàn ở kết quả của mỗi trắc nghiệm trên bởi chúng cũng có những sai số riêng.
Nghiên cứu các ngành, nghề mình sẽ lựa chọn
Cần thời gian nghiên cứu ngành nghề đã chọn
Sau khi biết rõ một số yếu tố ảnh hưởng đối với bản thân, mỗi bạn học sinh cần khảo sát và tìm hiểu những ngành, nghề mình sẽ lựa chọn về nguồn nhân lực của tương lai. Với tốc độ tăng trưởng quá nóng của thị trường lao động, có rất nhiều ngành, nghề có nguy cơ biến mất. Do đó, mỗi bạn học sinh phải biết rằng trong vài năm nữa, ngành nghề mình sẽ lựa chọn có nguy cơ bị đóng cửa hay không, thị trường lao động và xu hướng việc làm của tương lai là tăng trưởng hay suy giảm, tỉ lệ cạnh tranh là cao hay thấp, hoặc mức lương trung bình hiện tại mình đang nhận được ra sao,…
Lập kế hoạch tốt nghiệp xuất sắc và đạt yêu cầu của trường/ngành nghề Đại học
Ngay khi đã lựa chọn được ngành, nghề thích hợp, mỗi bạn học sinh THPT cần lập kế hoạch học tập thật chi tiết và cụ thể nhằm hướng đến những thành tích học tập cao nhất. Bên cạnh đó, mỗi học sinh cũng cần có kế hoạch tham dự những cuộc thi đấu trong thể thao/năng khiếu, các hoạt động ngoại khoá và hoạt động cộng đồng như từ thiện, tình nguyện,… Việc này giúp các bạn có một hồ sơ tốt nghiệp đẹp, đảm bảo yêu cầu đầu vào của trường hoặc của ngành, nghề mình chọn.
Thử tham gia hoặc thực hành 1 vài việc liên quan đến ngành nghề mình lựa chọn
Việc tự tìm hiểu, trải nghiệm thực tế hoặc thử làm một số hoạt động liên quan đến ngành nghề giúp cho học sinh có thể hình dung về công việc tương lai dưới góc độ thực tiễn hơn nữa. Từ đó, các bạn sẽ có những hình dung chuẩn xác hơn nữa về công việc. Bên cạnh đó, mỗi học sinh cũng sẽ rút ra thêm nhiều bài học và những quyết định chính xác hơn nữa cho sự lựa chọn của mình với ngành, nghề.
Ngoài ra, các học sinh cũng nên tham gia những sự kiện/ chương trình kiến tập/thực tập của các trường Đại học hoặc một số công ty nhằm có cơ hội giao lưu và tiếp xúc với cộng đồng nghề nghiệp. Đây là những cơ hội được gặp gỡ, tiếp xúc với nhiều chuyên gia và những người đi đầu trong các lĩnh vực nhằm mở rộng tầm hiểu biết về ngành, nghề mình định lựa chọn.
Chuẩn bị sẵn phương án 2
Thành công khi đạt đủ các điều kiện nêu trên và đã đề ra được các mục tiêu tương lai thì mỗi bạn học sinh cũng cần chuẩn bị sẵn sàng phương án 2 nhằm tránh những rủi ro không mong đợi. Việc này giúp cho bản thân bạn cũng như gia đình có thể yên tâm hơn nữa trong thời gian theo học đến khi đạt được mục đích.
Theo thống kê, 70% học sinh lớp 12 chưa hiểu biết đúng về ngành, nghề được chọn ở bậc đại học. Việc chọn sai ngành không chỉ lãng phí về tiền bạc, thời gian mà còn khiến những nỗ lực, đam mê của các em bị đặt nhầm chỗ.
Hiểu được điều này, bắt đầu từ năm 2015, VAS triển khai chương trình Tư vấn Hướng nghiệp xuyên suốt cho học sinh lớp 8-12 nhằm giúp các em khám phá bản thân, chọn đúng ngành nghề theo sở thích và năng lực, qua 4 bước:
- Khảo sát về tính cách, thiên hướng nghề nghiệp, thiên hướng cho từng học sinh.
- Lập kế hoạch học tập phù hợp với định hướng nghề nghiệp.
- Tìm hiểu sâu về các ngành nghề qua các hội thảo, triển lãm giáo dục, tọa đàm về du học, tham quan trường học.
- Chọn trường và hoàn thiện hồ sơ nhập học.
VAS mong muốn các em học sinh có được những lựa chọn đúng đắn và có thể phát triển hết tố chất trong tương lai nên luôn hỗ trợ hết sức cho các em.
Kết
Hơn 7.000 học sinh VAS đã được thụ hưởng chương trình này suốt những năm vừa qua và đã tự tin, mạnh dạn lựa chọn đúng ngành, đúng nghề tại nhiều trường Đại học, Cao đẳng trên khắp toàn cầu. Hy vọng sau bài viết trên sẽ giúp các học sinh và phụ huynh định hướng, hiểu biết đầy đủ các ngành, nghề nghiệp mình lựa chọn ở trường đại học. Việc lựa chọn sai ngành không chỉ lãng phí về thời gian và công sức còn làm cho nỗ lực, ước mơ của nhiều em bị đặt sai vị trí.
>>> Xem thêm: Danh sách trường mầm non quốc tế tại tphcm tốt nhất năm 2023
